از آن جا که مهمترین دلیل هر شخصی برای اشتغال، کسب درآمد است، نحوه محاسبه کسورات حقوق و دستمزد برای کارمندان و کارگران اهمیت زیادی دارد و می‌خواهند که به طور دقیق به حساب آن‌ها رسیدگی شود. به علاوه، کارفرمایان نیز در این مورد حساسیت خاص خود را دارند تا بتوانند به درستی برای هزینه‌های خود، برنامه ریزی کنند.

به همین دلیل حسابدارانی که این وظیفه را به عهده دارند، باید به طور دقیق از تمام موارد موثر در این حسابرسی آگاهی داشته و نهایت دقت را به خرج دهند.

حقوق و دستمزد چگونه تعیین می‌شود؟

حقوق و یا دستمزد به مبلغی گفته می‌شود که شخص در ازای انجام کار مشخصی در مدت زمان تعیین شده دریافت می‌کند. این کار می‌تواند یک کار خدماتی و یا تولیدی باشد و در حقیقت دستمزد آن‌ها بخشی از سود به دست آمده از انجام آن خدمات یا تولید است. از موارد مهمی که می‌توانند در محاسبه این حقوق و دستمزد بسیار تعیین کننده باشند، کیفیت و کمیت کار است که رضایت مشتری و در نهایت سود به دست آمده را به دنبال دارد. 

مبلغی که در نهایت به‌عنوان دستمزد به کارمندان پرداخت می‌شود، ممکن است با مبلغ تعیین شده اولیه تفاوت داشته باشد. به همین دلیل، علاوه بر حسابدار حقوق و دستمزد، کارمندان نیز باید نحوه محاسبه کسورات حقوق و دستمزد خود را بدانند .

برای این منظور موارد مربوط به حقوق و دستمزد در قرارداد کاری درج می‌شود که حسابدار باید از تمام بندهای مندرج در آن اطلاع داشته باشد تا بر اساس آن‌ها حقوق و دستمزد کارمندان را محاسبه کند. علاوه بر موارد موجود در قرارداد، حسابدار باید بر اساس قوانین وزرات کار، موارد دیگری مانند اضافه کار، ماموریت، پاداش، عیدی و… را نیز در نظر بگیرد و پس از محاسبه آن‌ها حقوق مربوط به هر شخص را در دفاتر حسابداری درج کند.

قوانین حقوق و دستمزد

پیش از این که به بررسی نحوه محاسبه کسورات حقوق و دستمزد بپردازیم، بهتر است به صورت اجمالی برخی از قوانین حقوق و دستمزد را بدانیم. اولین قانون این است که حقوق‌ها باید به صورت ماهانه پرداخت شوند. برای محاسبه حقوق یک روز حقوق یک ماه را بر 30 تقسیم می‌کنند تا برای ماه‌های 31 روزه حقوق یک روز را به آن اضافه کرد و برای ماه‌های 29 روزه یک روز را از آن کسر کنند. روزهای جمعه روز تعطیل است اما حقوق آن باید محاسبه شود.

ساعت کار بر اساس قانون وزارت کار 8 ساعت در روز است که برای مشاغل سخت به 6 ساعت در روز کاهش می‌یابد. در طول هفته 44 ساعت هر شخص باید کار کند و می‌توان آن را در روزهای هفته توزیع کرد. برای تعیین ساعت شروع و پایان کار باید این محدوده را بین ساعت 6 تا 22 انتخاب کرد.

برای سنوات کارفرما باید برای کارمندانی که بیش از یک سال به کار مشغول بوده‌اند، یک ماه حقوق را به عنوان مزایای پایان کار پرداخت کند. عیدی نیز دو برابر حقوق پایه می‌باشد.  

کسورات حقوق و دستمزد کدامند؟

برای محاسبه مبلغ نهایی حقوق باید علاوه بر مزایا و اضافه حقوق، نحوه محاسبه کسورات حقوق و دستمزد را نیز بدانیم که در ادامه برای شما بیان می‌کنیم. در اولین گام ابتدا باید حقوق کارکرد را به دست آورد. برای این منظور باید بر اساس قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما، دستمزد روزانه در تعداد روزهای کارکرد ضرب شود. پس از آن برای محاسبه اضافه کاری، حقوق روزانه کارگر بر 8 تقسیم می‌شود.

دلیل این کار این است که بر اساس قانون وزارت کار، ساعت کاری روزانه 8 ساعت می‌باشد. طبق قانون برای اضافه کاری باید 40 درصد بیشتر از حقوق کارکرد پرداخت شود. برای این محاسبه باید حقوق یک ساعت را در 1.4 ضرب کنیم که این عدد نیز در تعداد ساعت‌های اضافه کاری ضرب می‌شود.

بیمه

مهم‌ترین عامل در نحوه محاسبه کسورات حقوق و دستمزد ، بیمه می‌باشد که باید در گام بعدی محاسبات مربوط به آن انجام شود. توجه داشته باشید که بیمه علاوه بر حقوق کارکرد و اضافه کاری، شامل حق مسکن و بن نقدی نیز می‌شود که برای محاسبه تمام مزایایی که بیمه شده‌اند، باید این موارد را با یکدیگر جمع کرد.

از آن جا که بر طبق قانون وزارت کار پرداخت 7 در صد از کل حق بیمه به عهده کارگر و یا کارمند می‌باشد و 23 در صد آن را باید کار فرما پرداخت کند، حسابدار مبلغ نهایی به دست آمده را یک بار  در 7 در صد ضرب می‌کند که بیمه شده باید آن را پرداخت کند و یک بار دیگر در 23 در صد ضرب می‌شود که پرداخت آن بر عهده کارفرما است.

منظور از پرداخت توسط بیمه شده این است که مبلغ به دست آمده از حقوق و دستمزد وی کسر می‌شود. در محاسبه بیمه حق اولاد را حساب نمی‌کنند.

مالیات

مورد بعدی که در نحوه محاسبه کسورات حقوق و دستمزد باید محاسبه شود میزان مالیاتی است که به حقوق و دستمزد کارمند یا کارگر تعلق می‌گیرد. مزایا و مواردی که مالیات به آن‌ها تعلق می‌گیرد علاوه بر حقوق پایه، اضافه کاری، حق مسکن و بن نقدی، حق اولاد را نیز شامل می‌شود. برای محاسبه این که شخص مشمول پرداخت مالیات هست یا خیر ابتدا باید این موارد را محاسبه کرده و با یکدیگر جمع کرد.

سپس باید آن را با جدول مالیات بر درآمد که به صورت سالانه در اختیار حسابداران حقوق و دستمزد قرار می‌گیرد، مقایسه کرد. در صورتی که حقوق شخص در قسمت معاف از مالیات قرار نداشته باشد، موظف به پرداخت 10 در صد از حقوق خود به عنوان مالیات بر درآمد است که باید توسط حسابدار از آن کسر شود.

برای محاسبه نهایی ابتدا باید بخشی از حقوق را که در جدول مالیات، از پرداخت مالیات معاف است را از حقوق محاسبه شده کسر کرد و 10 در صد از باقی مانده آن را که مشمول مالیات می‌باشد، محاسبه کرده و از حقوق پرداختی کم می‌شود.

در نهایت با توجه به نحوه محاسبه کسورات حقوق و دستمزد ، مبلغی که در نهایت به شخص پرداخت می‌شود، شامل جمع تمام حقوق و مزایا است که مالیات و حق بیمه‌ای که شخص باید پرداخت کند از آن کسر می‌شود. 

جهت مشاوره با شماره 09373817111  تماس بگیرید .

مقالات مرتبط :

• شرایط سند اجاره ای برای وثیقه
• وکیل پایه یک دادگستری خوب
• وکیل و فواید مشاوره حقوقی